روان شناسی دوران سالمندی

◄روان شناسی دوران سالمندی 

لازم است در ابتدای بحث تعریفی مختصر از سالمند داشته باشیم و ببینیم به چه کسی و در چه سنی سالمند می گویند .

تعیین سن آغاز پیری کار دشواری است. بعضی آن را از چهل سالگی می دانند و گروهی دیگر از هفتاد سالگی به بعد را سالمند می گویند . عده ای نیز به طور کلی پیری را امری نسبی ،درونی، روانی، اجتماعی و جسمی می دانند و می گویند یک شخص ممکن است در ۸۰ سالگی هم تحرک و جنب و جوش و فعالیت کافی داشته باشد و سیمایش چنان باشد که آثار و علایم پیری بر آن غالب نباشد، در حالی که فرد دیگری که در سن ۴۰تا ۵۰ سالگی احساس ضعف و سستی و پیری نماید. با این اوصاف پیری زمانی آغاز می شود که فعالیت قوای انسانی نظیر توان عضلانی، دستگاه عصبی و سایر دستگاه های حیاتی خارج از علل بیماری کاهش چشم گیر پیدا کند، یعنی پیری وابسته به ارگانیسم هر فرد است

به هر حال تحولات دوران جوانی به پیری آن چنان تدریجی است که حتی ممکن خود شخص اصلا متوجه نشود و خود را در مقایسه با افراد مسن تر نه تنها پیر حس نکرده که حتی جوان هم می دانسته است همواره سالمند از دیدگاه اطرافیان آشکار تر از چیزی است که به نظر خود شخص می آید .

◄اما نکته مهم این است که : 

پیری بر خلاف آنچه غالب تصور می شود همراه با آن گونه مشکلاتی نیست که بر سر زبان ها افتاده و پیران را مردمی خسته و بیمار و افسرده و بی حافظه و جدا مانده و دل نازک و عجیب و غریب به حساب می آورند، البته ممکن است اقلیتی از پیران چنین باشند ولی این گونه اندیشه های نادرست در مورد پیران باعث رنجیدن افراد سالخورده می شود و حتی گروهی از آنان را به قبول این باورهای نادرست درباره خود وا می دارند.

باید توجه داشت که بیشتر پیرامون تا ماههای آخر عمر خود توانایی های قابل ذکری دارند که هرگز نباید آنان را از بسیاری از عرصه های زندگی به کنار گذاشت . در عین حال نباید این توانایی ها را بیشتر از ‌آنچه که هست ارزیابی کرد و انتظارات بیجا از سالخوردگان داشت .

بعلاوه افراد سالخورده منبعی از تجارت ارزشمند هستند که می تواند برای جوانتر ها کاملا مفید باشد و معاشرت و گفت و گو با آنان بسیار مفید است. افراد سالخورده توان جسمی بالایی ندارند، لیکن در بسیاری از فعالیت ها مانند پیاده روی و کارهای ساده می توانند شرکت کنند.

آنان همچنین می توانند در فعالیت های ذهنی مثل مطالعه و شرکت در آموزش های مورد علاقه و بازی های فکری مشغول شوند.برای رفع مشکل فراموشی در افراد سالخورده اولا می توان به آنان کمک کرد تا برخی از امور روز مره را که از یاد می برند به خاطر آورند و ثانیا در اختیار گذاشتن یک دفتر یادداشت و قلم در یاد آوری کارهای روز مره به آنان کمک می کند .همچنین شنوایی فرد در این دروه کمتر می شود و نیاز به کمک بیشتری دارد .

وضع سلامت جسمی سالخوردگان بسیار متفاوت از یکدیگر است. یک فرد ۷۵ ممکن است کوتاهترین صحبت در گوشی شما را بشنود، در حالی که یک سالخورده ۶۵ ساله ممکن است حتی صدای زنگ در را هم نشوند یکی ممکن است روزانه دو ساعت پیاده روی کند و دیگری ممکن است نتواند راه برود.

رسیدن به سنین بالای زندگی نتیجه عوامل پیچیده ای است که اهم آنها عبارتند از: وضعیت ژنتیک فرد، وضع تغذیه ،بهداشت و عوامل محیطی دیگر. اما در هر صورت رسیدن به پیری همراه با تغییرات جسمی بخصوص کاهش قدرت بینایی و شنوایی و چشایی و بویایی و کاهش قدرت بدنی و هماهنگی حرکتی و سرعت واکنش در مقابل محرکهاست .

یکی دیگر از تغییرات جسمی دوره پیری حساسیت در مقابل سرما و گرماست و بدن فرد نمی تواند در مقابل سرما و گرما بسرعت خود را سازگار کند. مقدار خواب نیز در این دوره کاهش می یابد از آن جا که تکرار ادرار بخصوص در مردان بیشتر میشود وقتی که برای دفع آن از خواب بیدار می شوند مشکل است که دوباره بخوابند همچنین خواب افراد سالخورده سبکتر است و کمتر خواب می بینند .

چین و چروکهای صورت و بدن به دلیل کم شدن چربی و لاغر شدن عضلات زیر پوست ، بیشتر می شود . سایر تغییرات آشکار نظیر کم شدن و نازک شدن و سفید شدن موی سر و رویش مو در چانه زنان و گوش مردان را همه مشاهده کرده اند پهنا و وزن بدن کمتر ، قد کوتاهتر و استخوان ها لاغرتر و بدن خمیده می شود .

عموما تا سن ۶۵ سالگی احتیاجی به کاهش شدید کارهای روزانه نیست. گروهی از افراد سالمند بالای ۶۵ سال نیز می توانند چند سال دیگر به ادامه کارهای قبلی خود بپردازند . از نظر فعالیت های روزانه مانند خوردن ،پوشیدن ،حمام کردن، آشپزی خرید و انجام کارهای خانه نیز بیشتر سالخوردگان تا سن ۸۰ سالگی و گاهی پس از آن نیر شخصا از عهده کارهای خود بر می آیند.

برخی از افراد مسن نیز دچار یک بیماری مزمن یا بیشتر هستند شایعترین این بیماری ها عبارتند از :درد مفاصل، لرزش عضلانی، ضعف شنوایی و بیماری های قلبی. در هر صورت میزان سلامتی فرد در دوره پیری وابسته به سبک زندگی ،تغذیه ،خواب ،ورزش استفاده یا عدم استفاده از سیگار است .

◄افسردگی در سالمندان 

افسردگی به عنوان یکی از معمول ترین مسائل احساسی و عاطفی در سنین سالمندی است. طبق تحقیقات انجام یافته مشخص گردیده است که این حالت در ۱۲ درصد سالمندان بستری در بیمارستان وجود داشته است و ۱۵ تا ۱۶ درصد افرادی که در بیمارستانهای خصوصی و خانه سالمندان بستری هستند از این بیماری رنج می برند .

(منبع مجموعه مقالات سالمندی ص ۵۸ )این بیماری را چنین تعریف می کنند از بین رفتن علاقه و تمایل نسبت به انجام فعالیت های معمولی و تفریحات و سرگرمی ها .

◄علایم افسردگی عبارتند از : 

کاهش اشتها، بی خوابی و یا خواب زیاد ،از دست دادن انرژی ،خستگی و بیزاری، اضطراب و تشویق ، کندی در انجام فعالیت ها، از دست دادن علاقه و یا فقدان احساس خشنودی رضایت و لذت نسبت به فعالیت ها معمولی و همیشگی ، ابراز شکایت و سرزنش خود و یا محکوم کردن بی مورد خویش، گله و شکایت از کاهش قابلیت تفکر و تمرکز گرفتن تصمیماتی در مورد خود کشی .

اغلب اوقات این موارد منجر به کاهش میل به غذا و بی اشتهایی می شود .

هم چنین این مورد شامل خستگی های جسمی نیز هست که موجب عدم در خواست غذا از طرف فرد خواهد شد.

بنابراین بیماران افسرده به طور قابل ملاحظه ای در معرض خطر ابتلا به سوء تغذیه قرار دارند .

به طور کلی دلایل به وجود آمدن افسردگی در افراد سالمند ناشی از فقدان چند مورد ذیل است

- مرگ همسر یا دوست

- اختلال در انجام وظایف

- از دست دادن آزادی و استقلال و اتکا به نفس

- کاهش و فقدان اراده و تصمیم گیری

تقریبا در همه افراد افسرده درجاتی از غمگینی شدید یا ناشادمانی که دامنه آن از یک مالیخولیا و اندوهگینی متوسط تا ناامیدی شدید در نوسان است گزارش کرده اند. این نوع غمزدگی ممکن است توسط فرد به صورت نومیدی شدید، تنهایی یا دلگیری توصیف شود .

افرادی که افسردگی ملایم یا متوسط دارند ممکن است از طریق سردادن گریه آن را بروز دهند، اما افرادی که دچار افسردگی شدید هستند اغلب اظهار می دارند دوست دارند گریه کنند، اما نمی توانند .

در اغلب موارد افسردگی به کاهش انگیزه همراه است .انرژی فرد کاهش یافته و فرد بدون انجام دادن کار همواره احساس خستگی و فرسودگی می کند. فرد افسرده احساس گناه دارد و فکر ی می کند موجود بی ارزشی است و نسبت به توانمندی و استعداد و قابلیت های خویش بی اعتنا است و آنها را دست کم می گیرد .

از نگاه پیران افسرده زندگی آنان بر اساس تفکری که به آن دچار شده اند حاصل و ثمری در بر نداشته است . کاهش انگیزه و بی تفاوتی را در اغلب افراد مبتلا به اختلال افسردگی به ویژه پیران می توان مشاهده نمود .

افسردگی در دوران پیری در زنان حدود چهل سالگی و در مردان حدود پنجاه سالگی بروز می کند، در ضمن این افراد ممکن است سابقه افسردگی قبلی نداشته باشند تا این اواخر پژوهشگران بر این باور بودند که تغییرات جسمانی که در موقع یائسگی در زنان بروز می دهد علت اصلی ایجاد پسیکوز پیری است. اما مطالعات و مشاهدات کلینیکی انجام شده نشان داد که تغییرات متابولیسم بدن تنها دلیل و یاحتی مهم ترین علت بروز پیسیکوز پیری نیست .

سن چهل سالگی به بعد دورانی است که همه افراد چار مسایل و مشکلاتی می شوند، اما برخی از افراد به دلایل متعدد و گوناگون توان مقابله با مشکلات زندگی و سازگاری با آن را از دست میدهند .برخی از زنان و مردان در سنین بالا ممکن است احساس کنند که قوای آنان تحلیل رفته و به فردی بی مصرف تبدیل شده اند، به اصطلاح تاریخ مصرف آنان سپری شده و مورد نیاز نیستند بنابراین احساس پوچی نموده و خود را عاطل و باطل می پندارند.

اغلب افراد سالخورده توانایی انطباق با واقعیت های زندگی را دارند، اما برخی از آنها به دلایل متعدد قادر به تحمل واقعیت ها نبوده و خاطری افسرده پیدا می کنند و بدین ترتیب افسردگی آنان(به مصداق افسرده دل ، افسرده کند انجمنی را) موجب ایجاد مشکل در خانواده می شود

پس :

می توان با تشخیص زود هنگام و درمان اساسی از افسردگی در سالمندان از ایجاد هر گونه مشکل بین افراد سالخورده و نزدیکان آنان جلوگیری بعمل آورد .

◄مشکلات دوران سالمندی 

بر اثر تحلیل رفتن قوای جسمانی و ذهنی سالخوردگان تنوع و کثرت مسایل در سالخودرگی امری کاملا طبیعی به نظر می رسد. از این رو شاید هیچ دوره ای از زندگی مانند سالخوردگی پر مساله و نگران کننده نباشد . به همین دلیل سالخوردگان برای سالم زیستن به سازگاری فراوانی نیاز دارند

حال برخی از مسایل این دوره اشاره می کنیم تا شاید راهنمایی باشد برای کسانی که با افراد مسن زندگی می کنند یا سرو کار دارند

۱- مشکلات روحی به ویژه دیداری و شنیداری

۲- مشکلات حرکتی معمولا درد مفاصل، موجب عدم تحرک و خانه نشینین سالخوردگان می شود

۳- کاهش نیرو به علت تغییرات فیزیولوژیکی بدن

۴- بی خوابی

۵- فراموشی به علت تغییرات فیزیولوژیکی مغز به خصوص در حافظه کوتاه مدت

۶- کمبود در آمد به علت از کار افتادگی و نداشتن شغل تمام وقت

۷- بازنشتگی اوقات خالی و بدون برنامه ای که ره آورد دوران بازنشتگی است احتمالا از عزت نفس و ارزش که فرد برای خود قایل است می کاهد .

۸- تنهایی سالخوردگان معمولا احساس تنهایی می کند زیرا که فرزندانشان معمولا ازدواج کرده و آنان را ترک کرده اند هم چنین مرگ همسر نیز به شدت می تواند براحساس تنهایی آنها بیفزاید بعلاوه به علت ناتوانی حرکتی نمی توانند از خانه خارج شوند و با دیگران در ارتباط باشند

۹- عدم توانایی تولید مثل به ویژه در زنان به علت یائسگی

۱۰- استقلال فرزندان استقلال خواهی فرزندان موجب می شود که پدران و مادران سالخوده تنها بمانند در این احساس در آنان به وجود می آید که دیگر مسئولیتی ندارند و مثمر ثرم نیستند .

۱۱- کاهش سطح انگیزش برخی از افراد مسن تصور می کند که چون به تدریج به مرگ نزدیک می شوند دیگر علتی برای کار و فعالیت و لذت بردن از زندگی وجود ندارد.

۱۲- تغییر محل سکونت به طور اجباری پس از فوت همسر ممکن است فرزندان تصور کنند که راحتی و آرامش والد آنها در این است که در مکانی کوچکتر و یا نزدیک محل سکونت آنها زندگی کند به این ترتیب پدر یا مادر خانه ای را که یک عمر در آن زیسته اند و برایشان خاطره انگیز است به ناچار باید ترک کنند ؟

۱۳- از دست دادن عزیزان مثل بستگان نزدیک به ویژه همسر، فرزند، دوستان

۱۴- افزایش وابستگی به دیگران معمولا زمانی فرا می رسد که پدر و مادر به فرزندان خود وابستگی شدید پیدا می کنند. اولا ممکن است بر اثر بیکاری و فقدان درآمد هزینه های دارویی پیش بینی نشده و .. فرد به کسانی وابستگی پیدا کند که قبلا به او وابسته بوده اند ثانیا شخص سالخورده به دلیل مشکلات جسمانی،روانی و بیماری امکان دارد نتواند بسیاری از کارهای خود را انجام دهد. از این رو به دیگران نیاز دارد تا از لحاظ تغذیه، نظافت و مراقبت های پزشکی او را یاری دهند.

۱۵- نگرش منفی نسبت به سالخوردگان عده ای از سالخوردگان پیری را زمان فراغت و انجام کارهای نا اتمام می دانند، ولی برخی از آنان که به حیات نگرش منفی دارند به این دوره به عنوان پایان راه می نگرند به خصوص اگر شاهد مرگ دوستان همسن و سال ، همسایگان و هسمر باشند مرگ را به خود نزدیک احساس می کنند .

 ◄بی خوابی در سالمندان 

بهداشت روانی انسان بیش از هر چیز در گرو نحوه تامین نیازهای اساسی اوست و خواب به عنوان یکی از حیاتی ترین نیاز جسمی، ذهنی و عاطفی انسان از ابعاد و دیدگاه های مختلف از اهمیت ویژه ای برخوردار است. خواب راحت از نشانه های سلامت جسم و آسایش روان است .

امروزه تعداد کسانی که به علت های مختلف نمی توانند اغلب شبها خواب راحتی داشته باشند بسیار قابل ملاحظه اند بررسی ها نشان می دهند که مشکلات بی خوابی با افزایش سن افزایش می یابد.( منبع مجموعه مقالات سالمندی صفحه ۸۳)

در ضمن الگوی بی خوابی با تغییر سن تغییر می یابد . فرضا سالمندان اغلب از بیداری های طویل و مکرر در طول شب و یا سحرخیزی شکایت دارند. بسیاری از سالمندان از تغییرات طبیعی خواب در گروه سنی خود مخصوصا عدم توانایی کافی در رسیدن به یک دوره طولانی خواب مداوم آگاه نیستند. با افزایش سن خواب سبک تر و نامنظم تر می شود اگر یک سالمند از تغییرات طول مدت و کیفیت خواب آگاه نبوده و به روال هر شب به بستر می رود

احتمالا ساعت ۴تا۵ صبح بیدار خواهد شد .بسیاری از پژوهشگران خواب فکر میکنند که تنها عامل مهم در بهبود افراد سالمند تنظیم ریتم شبانه روزی آنهاست.

بهترین طریق رعایت برنامه خواب و بیداری بلند شدن از خواب در زمان یکسان بدون توجه به وقت یا مقدار خواب شب پیشین است .سالمندان غالبا صبح ها در بستر می ماننند زیرا برای برخاستن از بستر ها اجباری ندارند باید آنها را تشویق کرد تا برنامه ای جهت مصرف غذا ،ملاقات دوستان ،قرار ملاقات ها قدم زدن و هر فعالیت احتمالی دیگر داشته باشند پای بند به این برنامه نه تنها ریتم خواب را تنظیم می کند بلکه یک زندگی پر تحرک و فعال را برای آنان فراهم می آورد که خواب را هم بهبود می بخشد.

در ضمن در سنین سالمندی کارایی مکانیسم های تنظیم کننده حرارت بدن کمتر می شود، به طوری که احساس سرما در بستر می تواند با خواب تداخل پیدا کند . مشکلات مربوط به برگشت غذا از معده به مری ممکن است مستلزم اجتناب از طرف غذا در شب و تنظیم تشک برای بالا نگه داشتن سر در موقع خواب باشد. نیاز به دفع ادرار مکرر در سالمندان مبتلا به فشار خون بالا علت اغلب بیدار شدنهای مکرر است. این مشکل را می توان با کم کردن مصرف مایعات در هنگام شب کاهش داد .

علاوه بر توصیه های بهداشتی که برای پیشگیری از بی خوابی سالمندان مطرح شد ،طرح ها و اندیشه ها ی درمانی دیگری ارائه شده. به عنوان مثال طرفداران بر انگیختگی جسمانی معتقدند که افراد کم خواب برانگیختگی فیزیولوژیکی و تنش ماهیچه ای زیادی دارند که با خواب در تعارض است. این طرفداران عقیده دارند که استحمام با آب گرم ،گوش دادن به موسیقی یا صدای امواج و قدم زدن راههای پیشنهادی برای کاهش بی خوابی می دانند .

چرا افراد سالخورده اطمینان خود را نسبت به اطرافیان از دست می دهند ؟

برای جواب دادن به این سوال که چرا افراد سالخورده معمولا اطمینان خود را نسبت به اطرافیان از دست می دهند و یا نسبت به همه بدبین می شوند ابتدا باید توضیح مختصری درباره افت بینایی، شنوایی و چشایی در افراد مسن داده شود .

◄اختلالا ت بینایی 

مهم ترین اختلالات بینایی عبارتند از: نزدیک بینی، دور بینی و پیر چشمی یا تقلیل قابلیت تغییر پذیری عدسی چشم که به تناسب ازدیاد سن بیشتر شده در نتیجه قدرت تطابق چشم را کاهش می دهد . اختلالاتی که تحت عنوان آستیگماتیسم از آنها نام برده می شود همه از بی نظمی هایی است که در انحنا قرینه یا عدسی چشم به وجود می آید و اغلب با نزدیک بینی همراه است. در حالت آستیگمات تصاویر اشیا کم و بیش تغییر شکل پیدا می کند و بطور نامساعد تشخیص داده می شود. افراد آستیگمات اگر به یک ساعت دیواری نگاه کنند بعضی از اعداد آن را پررنگ و بعضی دیگر را کمرنگ می بینند .

خوشبختانه امروزه بسیاری از اختلالات بینایی به کمک عینک برطرف می شود. استفاده از عینک نیاز به یک دوره سازگاری دارد بدین ترتیب که فرد باید خود را با آن سازگار کند ، در غیراین صورت آسیبهای مهمتری را خواهد دید. البته امروزه استفاده از عینک عمومیت پیدا کرده و کسی آن را عیب نمی داند. سازگاری با استفاده از عینک مخصوصا در سنین بالا اهمیت پیدا می کند زیرا در این سنین انسان بالا جبار باید از دو عینک استفاده کند یکی برای نزدیک و یکی برای دور .

اگر افرادی که به اختلالات بینایی مبتلا هستند نخواهند آنها را به کمک عینک بر طرف کنند از خواندن روزنامه، کتاب و استفاده از تلویزیون محروم خواهند شد و در نتیجه روز به روز تماس خود را با دنیای خارج محدود خواهند کرد. این محدودیت به احتمال زیاد اختلالات رفتاری به دنبال خواهد داشت .

◄افت شنوایی 

افت شنوایی یعنی کاهش توانایی در شنیدن اصوات آزمایشها نشان میدهد که افت شنوایی با افزایش سن رابطه دارد .خوشبختانه این افت کامل نیست بدین معنا که افت شنوایی برای بعضی از فرکانس ها حاصل می شود .

هر اندازه سن انسان بالاتر رود به همان اندازه اصوات بم را بهتر می شنود و در مقابل توانایی شنیدن اصوات زیر را از دست میدهد. وقتی توانایی اخذ اصوات زیر آسیب می بیند درک کلام نیز با دشواری روبرو می شود. زیرا حروف بی صدا مثلا ب، پ ،ت ،ث، ج، به علت فرکانس بالایی که دارند خوب شنیده نمی شوند و انسان خیال می کند که اطرافیان زمزمه می کنند

عدم توانایی درک کامل کلمات موجب می شود که فرد اطمینان خود را نسبت به اطرافیان خود از دست بدهد.

یعنی گفت های آنها را درست نشنود و آنها را متهم کند که از او حرف می زنند حال اگر این حالت زیاد طول بکشد و فرد نخواهد به کمک سمعک شنوایی خود را اصلاح کند تمایلات خود بزرگ بینی پیدا می کند یعنی نسبت به همه بدبین میشود و خیال می کند همه در پی آزار او هستند و می خواهند او را از بین ببرند .

پس :

در مواقع افت شنوایی حتما باید از سمعک استفاده کرد تا از بروز اختلالات روانی احتمالی جلوگیری شود .

◄دگرگونی حس بویایی و شنوایی 

حس چشایی با بویایی رابطه بسیار نزدیکی دارد و با افزایش سن دگرگون می شوند. بدین ترتیب که افراد مسن بو و مزه غذا را خوب تشخیص نمی دهند و در نتیجه شکوه و شکایت آغاز می کنند و دایما بهانه می گیرند .

می دانید که برای معطر شدن غذا از ادویه استفاده می کنند غافل از این که در سنین بالا تحمل در مقابل غذاهای تند کم می شود . یعنی افراد مسن به خوردن غذاهای که ادویه دارند تمایل نشان نمی دهند و این دگرگونی دشواریهایی را هم برای دیگران و هم برای خود آنها به همراه می آورد. این دشواری ها مسلما بر روابط آنها تاثیر می گذارد و احتمالا درگیری هایی را به وجود می آورد که نتیجه آن ناسالم شدن محیط زندگی خواهد بود. پس لازم است که اطرافیان این واقعیت ها را بدانند و خیال نکنند که افراد مسن از روی عمد یا لج بازی از خوردن بعضی غذاها امتناع می ورزند .

◄سوء تفاهم و شناخت مردم درباره پیری و پیران 

برخلاف عقیده عمومی مردم اغلب پیران خیلی خوب و زود تغییرات زندگی را از جوانی و میانسالی به پیری می پذیرند و به سهولت قبول می کنند که دوره جوانی آنها گذشته است و باید اکنون در۶۵،۷۰ سالگی طرز زندگی نوینی را بپذیرند، ولی به اقتضای سن و زمان نباید بکلی حرکت و جنبش و ورزش و خوشی و شادکامی جوانی و میانسالگی را ترک کنند و گوشه گیری و دوری از اجتماع و فرار از معاشرت با دوستان و همسالان را اختیار کنند .

باید بدانیم که پیری مشکل و مسئله دشواری نیست بلکه در واقع ورود به آخرین مرحله در دوران عمر و زندگی است. پیری پس از جوانی یک عالم دیگر نیست پیری هم مانند مراحل گذشته زندگی به سهم خود هم لذت و هم رنج و الم دارد ، هم حسن و محسنان زیادی را شامل است و هم سختی و ناتوانی دارد. اما در بسیاری از جوامع انسانی مردم پیران را به چشم بیچاره،ناتوان ، تنها، بی فایده و بیکار نگاه می کنند

ولی حقیقت امر این نیست و این گونه عقاید و تصورات واهی بلکی خطاست زیرا اغلب مردان و زنان بیش از ۶۰،۶۵،۷۰ سال و حتی به بالا از لحاظ بهداشت و صحت مزاج و بدن و خور و خواب و رفتار و گفتار کاملا عادی و سالمند و می توانند فعالیت ها و کارهای معمولی و مربوط به خودشان و حتی افراد جوان خانواده را انجام دهند و همواره تنهایی خودشان را غالبا به تالیف و ترجمه و تحقیق و تدوین آشکار علمی و ادبی و هنری می گذارند. بنابراین باید بدانیم که

اندیشه های نادرست در مورد پیران باعث رنجیدن افراد سالخورده می شود و حتی گروهی از آنان را به قبول این باورهای نادرست درباره خود وا می دارد بیشتر پیران تا ماههای آخر عمر خودتواناییهای قابل ذکری دارند و هرگز نباید آنان را از بسیاری از عرصه های زندگی کنار گذاشت. در عین حال نباید انتظارات بیجا از سالخوردگان داشت .

◄ورزش و سالمندی 

سالمندی دورانی است که فعالیت های جسمانی، روانی فرد کاهش پیدا می کند و ابتلا به بیماری های جسمی و ذهنی ممکن است منجر به احساس افسردگی در فرد شود. عوامل آسیب پذیری چون ابتلا به بیماری های جسمی و مزمن، کاهش قدرت و توانایی بدن، بازنشستگی ، دوری از فامیل و دوستان ،مرگ اطرافیان ، بیماری و مرگ دوستان موجب می گردد فرد بیش از پیش احساس ناامیدی، افسردگی و بیهودگی کند .

در این مورد نگرش افراد جامعه اطرافیان و فرزندان سالمند بسیار مهم است توجه افراد جامعه به سالمندان می تواند تاثیر مثبتی در پیشگیری از عوامل آسیب پذیر داشته باشد. عوامل جسمانی متعدی که منجر به پیر شدن میگردند شامل تغذیه نادرست، بهداشت پایین ،کمبود ویتامین ها، کم آبی بدن، کم کاری غدد تیروئید، بیماری های حاد مغزی، تصلب شرابین، آرتروز سرطان و .. می باشند. یکی از مهم ترین و ساده ترین روشهای جلوگیری از پیر شدن توجه به جسم است.

عدم توجه و رسیدگی به جسم منجر به پیری زودرس می شود افرادی که تحرک کمتری دارند در معرض خطر ابتلا به بیماری هایی مانند: افسردگی، بیماری و مرگ زودرس قرار می گیرند .

یکی از روش های ساده از پیری جلوگیری می کند ،ورزش است. بدون فعالیت و کار انرژی خیلی زود تحلیل می رود.

افرادی که تحرک کمتری نسبت به افراد پر تحرک دارند در خطر ابتلا به بیماری های گوناگون قرار می گیرند ورزش کردن برای تمام افراد و هر گروه سنی مفید است .

در گذشته فیزیولوژیست ها معقتد بودند که فقط تمرینات ورزشی در زمان جوانی به استقامت دوران پیری کمک می کند در حالی که تحقیقات اخیر نشان می دهد که ورزش برای هر فردی در هر سنی مفید است و یکی از خواص ورزش و فعال بودن جلوگیری از پیری است .

از فواید مهم ورزش رابطه آن با سالم نگه داشتن عضلات است ورزش و تمرینات جسمانی موجب افزایش حجم عضلات شده و این امر به نوبه خود باعث می شود فیزیولوژی بدن قوی تر عمل کند . با توجه به وزن سن و سلامتی جسمانی سه هفته پیاده روی موجب کاهش کلسترول خون می شود تمرینات ورزشی که در دوران جوانی شروع می شود مانع از پوکی استخوان در سنین بعدی می گردد و استخوان ها تحمل بیشتری برای وزن بدن پیدا می کنند، در نهایت ورزش موجب افزایش حجم عضلات و توان و قدرت فرد، افزایش در میزان متابولیسم ،تحمل قند خون ،کاهش کلسترول، تنظیم حرارت بدن و تراکم استخوان می گردد

---

*منابع:

1- مجموعه مقالات سالمندی ناشر گروه بانوان نیکوکار 2- مشکلات دوران پیری تالیف دکتر مجتبی عشقپور 3- روانشناسی رشد 2 تالیف دکتر حسین لطف آبادی 4- روان شناسی عمومی تالیف دکتر حمزه گنجی 5- زمینه روانشناسی تالیف اتکینسون و هیلگارد ترجمه دکتر محمد نقی براهنی و سیف 6- روان شناسی سالمندی تالیف گیل گارت ترجمه کیهان محمد خانی

منبع

این قافله عمر عجب مى‌گذرد

به بهانه روز جهانى سالمند

براساس استانداردهای سازمان بهداشت جهانی، مرگ افراد زیر ‌80‌ سال، مرگ زودرس تلقی می‌شود و بهترین گام در پیشگیری از این نوع مرگ و میر، بهبود شیوه زندگی سالم در دوره سالمندی است. در حال حاضر 5 میلیون سالمند در کشور وجود دارد که تنها برای کمتر از 20 درصد آنان، طی سال گذشته برنامه ارتقا شیوه زندگی سالم آموزش داده شد. نتایج بررسی‌های وزارت بهداشت در زمینه سلا‌مت سالمندان نشان می‌دهد که ‌ 20‌درصد این افراد یک بار در سال در شهرها دچار حوادث ترافیکی و در روستاها دچار زمین خوردگی می‌‌شوند.همچنین سالا‌نه ‌ 18‌درصد زنان سالمند به‌علت بیماریهای قلبی و عروقی و گوارشی و ‌ 18‌تا ‌ 20‌درصد مردان سالمند نیز به علت بیماری چشم در بیمارستان بستری می‌شوند.

افسردگی سالمندی

افسردگی سالمندان، حالتی از بیماری است که هم در افرادی با سابقه قبلی افسردگی اتفاق می‌افتد و هم ممکن است برای اولین بار در دوران سالمندی ظاهر شود.به گزارش مهر، افسردگی به صورت طبیعی به علت افزایش سن در افراد ایجاد نمی‌شود. سابقه خانوادگی افسردگی در بیمارانی ‌که اولین حمله افسردگی را در سالمندی تجربه می‌کنند بیشتر از سالمندانی است که قبلا‌ سابقه افسردگی داشته ‌اند. همراهی افسردگی با سایر سندرم‌های روانی مثل اضطراب; جسمانی کردن و مصرف مواد مخدر می‌تواند باعث عدم تشخیص به موقع و صحیح افسردگی شود و همچنین روی درمان آن اثرگذار باشد و خطرعود را نیز افزایش می‌دهد.افسردگی در سالمندان از مهمترین عوامل خطر خودکشی محسوب می‌‌شود. اقدام به خودکشی در سالمندان کمتر از افراد جوان است اما تعداد خودکشی‌های موفق در سالمندان بیشتر است به طوری که مردان بالا‌ی 85 سال بیشترین تعداد خودکشی‌های موفق را به خود اختصاص داده‌‌اند. از آنجا که افسردگی ماژور در سالمندان بیشتر از جوانان تمایل به مزمن شدن و جواب به درمان گذرا دارد; میزان عود افسردگی در این گروه سنی بیشتر به نظر می‌رسد. افسردگی سایکوتیک در افراد مسن بیشتر از سایر گروههای سنی وجود دارد.درخصوص درمان افسردگی در سالمندی باید گفت که روان درمانی در افسردگی سالمندان بسیار موثر است. البته در افسردگی‌های متوسط تا شدید درمان دارویی توصیه می‌‌شود. در درمان این گروه از بیماران توصیه می‌‌شود که درمان تک‌دارویی شروع شود و دوز داروها باید با توجه به سن و بیماریهای احتمالی‌، تنظیم شود.به طور کلی افسردگی سالمندان معمولا‌ تشخیص داده نشده باقی می‌ماند که اغلب اثر مهمی روی کیفیت زندگی بیماران خواهد گذاشت.

بیماریهای سالمندی

ورود به دوره سالمندی، کوله ‌باری از تجربه به همراه دارد اما گاهی مشکلا‌ت جسمی سالمندان، ‌توان آنان را برای به دوش کشیدن این کوله ‌بار کم می‌‌کند. یکی از این آثار بر سیستم‌ دهان و دندان سالمندان واقع می‌‌شود. مشکلا‌ت بینایی نظیر آب‌مرواید، ‌آب‌سیاه، ‌مشکلا‌ت بینایی ناشی از دیابت و کاهش قدرت دید در اثر افزایش سن از این گروه مشکلا‌ت‌است. سالمندانی که به هر دلیل، قادر به خوب دیدن نیستند، نمی‌‌توانند به‌ خوبی وضعیت بهداشت دهان خود را بررسی کنند، دندانهای خود را در آینه ببینند و مسواک بزنند و بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنند.مشکلا‌ت مفصلی و آرتروز از دیگر بیماریهای شایع دوره سالمندی است که مفصل گیجگاهی فکی در ناحیه کنار گوش که محل اتصال فک‌‌های بالا‌ و پایین به هم است، نیز درگیر این بیماری خواهد شد. آرتروز این مفصل می‌تواند منجر به ایجاد درد در هنگام جویدن و تکلم شود و به دنبال مشکلا‌ت این مفصل، رژیم غذایی افراد سالمند محدود شده و سلا‌مت عمومی‌آنها به خطر می‌افتد. برای درمان و کنترل درد این مفصل، مشورت با پزشکان متخصص ارتوپدی ضروری است.اختلا‌ل و درد در مفاصل ناحیه دست‌‌ها و انگشتان نیز می‌‌تواند در بهداشت دهان و دندان به صورت غیرمستقیم تاثیر بگذارد. بدین ترتیب که افرادی که در ناحیه دست‌‌ها و انگشتان خود احساس درد و عدم کنترل دارند و یا افرادی که به‌علت بیماری‌هایی نظیر پارکینسون قادر نیستند حرکات دست خود را کنترل کنند، نمی‌‌توانند به‌خوبی مسواک بزنند، ‌نخ ‌دندان بکشند و از دهان‌و دندان خود مراقبت کنند.مشکلا‌ت بلع و خشکی دهان از عوارض دیگر دوران سالمندی است. خشکی دهان می‌‌تواند علا‌وه بر اختلا‌ل در حس چشایی، دهان را برای ایجاد عفونت‌‌های قارچی مستعد کند. همچنین خشکی ‌دهان و کاهش بزاق به پوسیدگی دندآنها کمک خواهد کرد.

تغذیه سالمندان

یکی از نکات مهم و در عین حال ساده برای سالمندان، رعایت رژیم غذایی مناسب است که خطر ابتلا‌ به انواع بیماریها را از آنان دور می‌کند.در دوران سالمندی به علت وجود اضافه وزن، افزایش فشارخون، چربی خون بالا‌، افزایش قند خون و احتمال ابتلا‌ به بیماریهای استخوانی، زمینه افزایش سکته قلبی‌، مغزی و یا احتمال ابتلا‌ به سرطان وجود دارد.به اعتقاد بسیاری از متخصصان تغذیه، می‌توان با یک برنامه منظم و صحیح غذایی‌، از بروز بسیاری از بیماری‌ها در دوران سالمندی جلوگیری کرد. به عنوان مثال، در صورتی که مصرف چربی را کنترل کنیم، میزان ابتلا‌ به سرطان روده، معده، پانکراس و پروستات نیز کاهش می‌یابد و با کنترل مصرف نمک قادر خواهیم بود فشار خون خود را کنترل کنیم که این خود منجر به کاهش بیماریهای قلبی و عروقی و در نتیجه کاهش سکته قلبی و مغزی خواهد شد. مصرف یک یا دو وعده میوه و سبزیجات، حدود 30 درصد خطر بیماری قلبی را کاهش می‌دهد. اگر بتوانیم با تغذیه مناسب، از کلسترول خون به میزان 10 درصد بکاهیم، قادر خواهیم بود خطر ابتلا‌ به بیماری قلبی را تا 30 درصد کاهش دهیم.با افزایش سن‌، در دوران سالمندی نیاز به انرژی در انسان کاهش می‌یابد. زیرا فعالیت روزانه کم شده، به تبع آن بافت عضلا‌نی بدن تحلیل می‌رود و بدن در شرایطی قرار می‌گیرد که اگر چه نیازمند آن است که تمام مواد غذایی لا‌زم را دریافت کند اما دریافت کالری اضافه نیز منجر به ایجاد توده چربی می‌شود.نهم مهر، روز جهانی سالمند است. روزگار زنان و مردانی که عمر خود را با هزاران امید و آرزو سپری کرده‌اند و حالا‌ نگاه شان خیره به سمت آفتاب مانده است تا شاید سایه ای، دست نوازش بر سر مهربان آنان بکشد.

منبع

آلزایمر

در طی چند سال اخیر تصورات غلط بی شماری در مورد این مطلب که آلزایمر چیست؟ چه کسانی به آن مبتلا می شوند؟ تاثیرات آن بر زندگی بیماران چگونه است و ... به وجود آمده است. این تصورات غلط به علائم بیماری متصل شده و به ما اجازه نمیدهند تا شناخت دقیقی از بیماری پیدا کنیم. انجمن جهانی آلزایمر معتقد است که اگر از بیماری رفع ابهام شود، مردم خیلی راحت تر می توانند با واقعیت مواجه شوند.

در این قسمت چند تصور رایج نادرست و واقعیت های آنها را برای شما بازگو می کنیم.

تصور غلط 1 : اگر یکی از افراد فامیل دچار این بیماری شود، شما نیز به آن مبتلا خواهید شد.

حقیقت: هر چند عوامل وراثتی نقش مهمی را در این بیماری بازی می کنند، اما تنها 5 تا 10 درصد از کل افرادی که دارای بیماری هستند، از طریق موارد ژنتیکی به آن مبتلا شده اند. در اکثر موارد هیچ گونه علامت قابل شناسایی یافت نمی شود. تحقیق و بررسی بر روی ژن ها همچنان ادامه دارد.

تصور غلط 2 : آلزایمر تنها بیماری افراد سالمند است.

حقیقت: هر چند افزایش سن ریسک ابتلا به بیماری را افزایش می دهد، اما آلزایمر فقط در افراد سالخورده بروز نمی کند. افراد 40 تا 50 ساله ای نیز بودند که دچار آلزایمر شده اند. چیزی که در اینجا باید به خاطر داشته باشیم این است که با افزایش سن خطر ابتلا به آلزایمر نیز افزایش پیدا می کند.

تصور غلط 3 : آلزایمر قابل درمان است.

حقیقت: برای آلزایمر هیچ نوع درمان قطعی وجود ندارد. البته چند نوع دارو و معالجات گوناگون وجود دارد که می تواند تا حدی در برخی از بیماران ثمربخش باشد. گام بلندی در راه پیدا کردن درمان برداشته شده که نتایج خوش بینانه ای را به همراه داشته است.

تصور غلط 4 : از دست دادن حافظه یعنی آلزایمر.

حقیقت: ممکن است خیلی از افراد با حافظه خود مشکل داشته باشند، اما این بدان معنا نیست که دارای آلزایمر هستند. اگر از دست دادن حافظه بر روی چگونگی زندگی روزمره شما تاثیر می گذارد و توانایی قضاوت و استدلال و استنتاج و سایر مهارت های ارتباطی خود را از دست داده اید، می توانید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید.

تصور غلط 5 : مصرف آلومینیوم باعث ایجاد آلزایمر است.

حقیقت: هر چند تحقیقات گسترده ای برای کشف ارتباط میان آلومینیوم و آلزایمر انجام شده است، اما تا کنون هیچ نوع مدرک موثقی در این زمینه بدست نیامده. بروز بیماری از دلایل مختلفی نشات می گیرد؛ از قبیل: عوامل وراثتی، روش زندگی، عوامل در محیط اطراف و ...

تصور غلط 6 : آلزایمر قابل پیشگیری است.

حقیقت: به این دلیل که هنوز علت ایجاد آلزایمر مشخص نشده نمی توان از آن پیشگیری کرد. اما بهتر است همواره ذهن و بدن خود را با انتخاب های آگاهانه، فعال نگاه دارید. این انتخاب ها شامل: ورزش، نگـه داشتـن رژیـم غـذایی سالم و مصرف میوه ها و سبزیجات تازه و ماهی می باشد همچنین سعی کنید که همیشه مغز خود را نیز فعال نگاه دارید.

تصور غلط 7 : ویتامین ها، مکمل ها و قرص های تقویت حافظه می توانند از آلزایمر جلوگیری کنند.
حقیقت: مطالعات بسیاری برای تشخیص تاثیر گذاری فرآورده هایی نظیر میتامین E و عصاره درخت ژینگو انجام شده که اکثرا بی فایده بوده، اما تحقیق در این زمینه همچنان ادامه دارد.

تصور غلط 8 : اگر من دچار آلزایمر شوم، زندگیم تمام است.

حقیقت: شمار کثیری از افراد که دچار آلزایمر هستند زندگی پر معنا و فعالی را دنبال می کنند. آنها هدفمند هستند و به هیچ وجه احساس نمی کنند که زندگی شان به پایان رسیده. تشخیص به موقع بیماری و انجام اقدامات لازم، نقش مهمی را در بهبودی فرد ایفا می کند. باید برای بیماران محیط مناسب و خدمات ویژه را فراهم آورید، از آنها حمایت کنید ، به فعالیت وادارشان کنید و شوق زندگی را در آنها بیدار سازید.

تصور غلط 9 : تمام بیماران آلزایمری پرخاشگر و خشن هستند.

حقیقت: این بیماری بر روی هر فرد به صورت متفاوتی تاثیر می گذارد. از دست دادن حافظه و به وجود آمدن پرتی حواس اغلب نا امید کننده و ترس آور است. با آگاهی از بیماری و تغییر رفتار در مقابل بیمار می توان از واکنش های خشن و پرخاشگرانه اجتناب کرد.

تصور غلط 10: بیماران آلزایمری متوجه وقایعی که در اطراف آنها رخ می دهد، نیستند.
حقیقت: بسیاری از افرادی که به آلزایمر مبتلا هستند، نسبت به کلیه وقایعی که در اطراف آنها روی میدهد آگاهی دارند، اما عده ای نیز با این مسئله مشکل دارند.آلزایمر توانایی برقراری ارتباط و تشخیص وقایع روی داده را از بیماران سلب می کند، هر چند بر روی هر کس تاثیر متفاوتی می گذارد. واقعیت این است که بیماران آلزایمری همان انسان های سابق هستند و شما باید ملاحظه آنها را کرده و در مقابلشان با احترام رفتار نمایید.

خاتمه دادن به تصورات نادرست

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
آلزایمر یک نوع بیماری پیش رونده است و بسیار ویرانگر می باشد که به مرور زمان سلول های حیاتی مغز را نابود می کند. معمولا در افراد بالای 65 سال بروز می کند، اما همچنین می تواند بزرگسالان را در سنین کمتر نیز نشانه رود. یک نفر از هر 13 نفر کانادایی بالای 65 سال دارای آلزایمر و یا سایر بیماری های ذهنی است. انجمن آلزایمر یک سازمان خیریه سلامتی است که همواره به بیمارانی که مبتلا به آلزایمر هستند کمک می کند.
اجازه ندهید که تصورات نادرست در مورد آلزایمر شما از انجام موارد زیر باز دارد:

• پیدا کردن آگاهی نسبت به بیماری

• کمک خواستن

• احترام گذاشتن به بیماران

به حقایق اتکا کنید.

منبع

توجه به عوارض پنهان وغیرقابل پیش‌بینی دارو در سالمندان ضروری است

خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران

تغذیه صحیح، ورزش و شرکت در کانون های فعالیت فکری نظیر NGO ها و اتاق فکر جهت سالمندان نه تنها از روند مخرب و پیشرفت بسیاری از بیماری ها جلوگیری می کند بلکه در بهبود کیفیت زندگی در این جمعیت نیز بسیار موثر است.

دکترمصطفی داستانی متخصص قلب و عروق در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) واحد علوم پزشکی ایران، با بیان مطلب فوق اظهار داشت: افراد سالمند ممکن است به دلیل اختلالات شناختی و عاطفی، دچار اشتباه و فراموشی در مصرف دارو شده و تظاهرات ناشی از عوارض دارویی را نیز اظهار نکنند.

وی ادامه داد: از این رو اختصاص وقت کافی و بلکه داشتن وسواس خانواده های افراد سالمند در انتخاب دارو و دوز مناسب آن به همراه پایش اثرات به وسیله آزمایش امری ضروری است، چرا که مصرف دوز بالای دارو و تعدد اقلام دارویی نه تنها باعث ایجاد مسمومیت در این افراد می شود بلکه ممکن است با مصرف داروی اشتباه عوارض حاد دیگری را موجب شود.

دکتر داستانی افزود: در نتیجه با توجه به عوارض غیرقابل پیش بینی و اکثرا مخفی داروها در این سن و خطرناک بودن بالقوه داروهای قلبی عروقی در صورت بروز مسمومیت با این داروها، توجه به عوامل پیشگیری کننده و یا تغییردهنده سیر بیماری و عوامل کاهنده نیاز به مصرف داروها به طور جدی مطرح می شود.

این متخصص در پایان با تاکید بر تغذیه صحیح و انجام ورزش در دوران سالمندی اظهار داشت: این عوامل در کنار حفظ بهداشت روانی افراد سالمند از طریق استقلال نسبی مادی و فراهم کردن شرایطی برای شرکت آنان در کانون های فعالیت فکری مانند شرکت در NGO ها و اتاق فکر نه تنها از روند مخرب و پیشرفت بسیاری از بیماری ها جلوگیری می کند و نیاز به مصرف دارو را کاهش می دهد بلکه در بهبود کیفیت زندگی در این جمعیت بسیار موثر است.

منبع

تغییرالگوی خواب در سالمندی در مردان شایعتراست

خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران

عوامل روانی مختلفی از جمله از دست دادن همسر، بازنشستگی و ترس از مرگ، باعث اختلال خواب و اختلالات تنفسی حین خواب در افراد مسن می شود.

دکتر«محمد اربابی» متخصص روان پزشکی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص رابطه خواب با سالخوردگی به خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) واحد علوم پزشکی ایران، گفت: الگوی خواب در طی بزرگسالی به طور مستمر و مداوم تغییرمی کند که ممکن است این تغییرات در مردان بیش از زنان به وجود آید.

وی در ادامه افزود: با افزایش سن، زمان خواب و مفید بودن آن کاهش می یابد؛ به طوری که خواب موثر از 86 درصد در 45 سالگی به 79 درصد در 70 سالگی می رسد.

دکتر اربابی در خصوص اختلالات خواب در این افراد گفت: بیدار شدن های کوتاه در افراد مسن شایع است و به میزان 15 بار در ساعت در افراد بدون اختلالات تنفسی خواب تا بیشتر از دو برابر این دفعات در افراد دچار اختلالات تنفسی خواب دیده می شود. همچنین ناتوانی در تطابق تغییرات ریتم خواب، چرت زدن روزانه ، زود خوابیدن در هنگام شب و زود بیدار شدن در صبح‌ها از تغییرات سیکل خواب است.

وی اضافه کرد: بی خوابی در افراد بالای 65 سال شایع است و یک سوم این افراد از اشکال در تداوم خواب شاکی هستند و نیمی از آنان شکایت از طولانی شدن زمان به خواب رفتن دارند.

دکتراربابی وجود بیماری های مختلفی از جمله دردهای مزمن ناشی از شکستگی ها، سردرد و کمردرد، بیماری های قلبی عروقی مانند افزایش فشارخون، انفارکتوس قلبی، نارسایی احتقانی قلب، درد قفسه سینه، اختلالات تنفسی مانند آسم و برونشیت و بیماری‌های سیستمیک دیگر مانند دیابت، ریفلاکس و زخم دوازدهه نیز باعث اختلالات خواب در این افراد می شود.

وی در ادامه محدودیت در تحرک، نقایص بینایی، ورزش نکردن و مصرف سیگار را در کیفیت خواب این افراد موثر دانسته و در پایان افزود: جهت درمان و پیشگیری از افزایش اختلال خواب و تبعات ناشی از آن مراجعه به پزشک متخصص در این خصوص از اهمیت ویژه ای در سالمندان برخوردار است.

منبع

مصرف “اسید فولیک” می‌تواند حافظه و توان مغزی افراد پیر را تقویت

تحقیقات دانشمندان هلندی نشان داد، مصرف “اسید فولیک” می‌تواند حافظه و توان مغزی افراد پیر را تقویت کند. به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل ازبی بی سی ، بر اساس این تحقیق، توانایی ذهنی مردان و زنان ‪ ۵۰تا ‪ ۷۰ساله‌ای که بطور روزانه از اسید فولیک استفاده می‌کردند، مشابه افراد پنج سال جوانتر، است.

به گفته کارشناسان با این حال مصرف زیاد اسید فولیک می‌تواند تاثیرات ویتامین ‪ B12را در افراد مسن از بین ببرد.

کمبود ‪ B12در بدن، موجب بروز بیماریهایی در سیستم عصبی می‌شود.

به گفته دانشمندان، مصرف اسید فولیک همچنین موجب کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در افراد مسن می‌شود.

در این تحقیقات که نتایج آن در مجله “لانست” به چاپ رسیده، آمده است: مصرف اسید فولیک موجب کاهش چشمگیر سطح ماده “هوموسیستئین” در خون می شود که این ماده با بیماری‌های قلبی و کاهش حافظه مرتبط است.

سبزیجات سبز رنگ، منابع غنی اسید فولیک و گوشت و تخم مرغ نیز حاوی مقادیر زیادی ‪ B12هستند.

منبع

کشف دومین ژن عامل شایعترین شکل بیماری آلزایمر

بر اساس یک مطالعه که یکشنبه منتشر شد، محققان دومین ژنی را که عامل شایعترین شکل بیماری آلزایمر است، کشف کرده‌اند و این پیشرفتی است که تشخیص و نهایتا درمان این بیماری را آسانتر می‌کند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از خبرگزاری فرانسه  ، در مطالعات ژنتیکی که حدود شش هزار داوطلب در آنها شرکت داشتند، محققان دریافتند که گونه‌های ژن ‪SORL1 در افراد مبتلا به آلزایمر شایع‌تر از همسالان سالم آنان بود.

همچنین سطح پروتئین ‪ SORL1در خون افراد مبتلا به آلزایمر در مقایسه با افراد سالم بطور چشمگیری پایین بود بطوریکه از ‪ ۵۰درصد سطح مشاهده شده در گروه سالم کمتر بود.

در انسان‌های سالم، ‪ SORL1که مانند یک “پلیس راهنمایی رانندگی” جریان “پروتئین پیشتاز آمیلوئید” ‪ ( (APPرا در داخل سلول‌های عصبی در مغز تنظیم می‌کند، این پروتئین را به بخشی از سلول هدایت می‌کند که در آنجا بازیابی می‌شود.

اما محققان به نقل از تجربه‌های آزمایشگاهی گفتند، در افرادی که این گونه‌های ژنی را دارند، به نظر می‌رسد که این ژن ‪ APPرا به منطقه دیگری از سلول هدایت می‌کند که در آنجا جمع می‌شود و به پلاک‌های آمیلوئید تجزیه می‌شود. پلاک‌های آمیلوئید پروتئین‌های چسبناک غیرعادی هستند که مغز افراد مبتلا به آلزایمر را پر می‌کنند و مانع از فعالیت آن می‌شوند.

“ریشار مایو” رییس “موسسه تحقیقاتی تائوب در زمینه بیماری آلزایمر و مسن شدن مغز” و یکی از نویسندگان این مقاله نوشت: اهمیت این کشف گشوده شدن مسیر جدیدی برای کشف دلیل این بیماری و همچنین یافتن اهداف بالقوه برای درمان آن است.

وی افزود: ‪ SORL1یکی دیگر از عناصر مهم معمای پیچیده بیماری آلزایمر است.

منبع

ضرورت مصرف کلسیم و ویتامین D

ضرورت توجه به کلسیم:

 کلسیم یکی از عناصر ضروری مورد نیاز بدن است که بیشترین میزان را در مقایسه با سایر عناصر در بدن دارا است. بدن یک فرد بزرگسال حدود 1200 میلی گرم کلسیم دارد؛ حدود 99 درصد آن در اسکلت استخوانی و 1 درصد آن در مایعات بدن توزیع شده است که هر دو شکل آن از نظر نقشی که به عهده دارند بسیار حایز اهمیت هستند.

    تأمین نیاز کلسیم بدن در افراد سالم علاوه بر موادغذایی مورد استفاده به شدت تحت تأثیر عوامل جوی و موقعیت جغرافیایی است. به نظر می رسد تأمین کلسیم در فصل زمستان از این نظر مهم است که اولاً تحت شرایط جوی، تابش مستقیم و شدت نور آفتاب کاهش می یابد؛ ثانیاً با توجه به سرمای فصل، میــزان پوشش افراد کاملتر می شود و از رسیدن نور آفتاب به پوست جلوگیری می کند و ثالثاً به دلیل کاهش تحرک و فعالیت ، میزان دفع کلسیم افزایش می یابد. رابعاً تنوع مواد غذایی در فصل زمستان در سبد کالایی خانوار نیز کاهش می یابد. به همین دلیل انتظار می رود که از ذخایر کلسیم موجود در بدن به تدریج با کاهش جذب کلسیم، در طول فصل زمستان کاسته شود و عوارض کمبود آن در اواخر فصل زمستان و یا در فصل بهار بروز نماید.

    نقش کلسیم:

 بیشترین میزان کلسیم در استخوانها قرار دارد بنابـــــراین نقش کلسیم در استخوان سازی بخصوص در سنین کودکی، نوجوانی و بلوغ کاملاً اساسی است. استخوانها نه تنها به عنوان محافظ فیزیکی بدن به شمــــــار می روند بلکه به عنوان ذخیره عظیمی از کلسیم نیز محســــوب می شوند که در شرایط کمبود در دورة کوتاه مــــدت ، می توانند کلسیم مورد نیاز سایر بافتها را تأمین نمایند.

    میزان کلسیم در سایر بافتها نیز اگر چه بسیار کم است، اما وجود آن در سلولها برای فعالیت و حیات سلولی و نهایتاً عملکرد بافتها کاملاً ضروری است . کلسیم در انتقال پیامها در بین و داخل سلولها و در رشد و تمایز سلولی نقش انکار ناپذیری دارد؛ بعلاوه کلسیم در انعقاد خون نیز مؤثر است.
    به واسطه اهمیت کلسیــم در بافت هـــــای مختلف بدن ، مکانیسم هایی در بدن وجود دارند، که غلظت کلسیم را در خــــــون ثابت نگه می دارند. بنابراین در شرایط کمبود لبنی کلسیم، میزان کلسیم خون نمی تواند فاکتور مناسبی برای کمبود آن تلقی گردد و حتی در اوایل مراحل تغذیه ای بد و نامطلوب نیز ممکن است علایم بالینی ناشی از کمبود کلسیم آشکار و واضح نباشد.

    نقش ویتامین D :

 ویتامین D از جمله موادی است که در افزایش جذب کلسیم از کلیه و خصوصاً روده نقش مؤثری دارد و در واقع بخش اعظمی از مکانیسمهای جبرانی که قادر به جذب کلسیم غذاست در حضـــور ویتامین D انجــــــام می گیرد. در حقیقت ویتامین D مانند یک هورمون عمل می کند و رابطه مستقیمی میان آن و جذب کلسیم از روده وجود دارد. از آنجایی که منابع غذایی مورد استفاده ازنظر ویتامین D فقیر هستند، لذا بخش اعظمی از ویتامین D مورد نیاز بدن ما می تواند از طریق پیش ساز اولیه آن و با استفاده از نور خورشید در پوست بدن ساخته شود.

    بنابـــــراین چنانکـــه ملاحظه می شود ساخته شدن ویتامین D در ارتباط با میزان و شدت رسیدن نور مستقیم خورشید به پوست بدن است. بدیهی است میزان ساخته شدن ویتامین D با فرا رسیدن زمستان به علت کاهش شدت نور خورشید از یک سو و از سوی دیگر در معرض قرار نگرفتن پوست بدن ، کاهش می یابد و سبب بروز عوارض ناشی از کمبود ویتامین D و کلسیم می گردد. این عوارض حتی بـــــا افزایش ناخوشی های مکرر و بیماریهای فصلی بخصوص در افراد دچار سؤتغذیه و همچنین کاهش فعالیت و تحرک، تشدید می گردد. که قطعاً در گروههای در معرض خطر از جمله مادران شیرده و باردار، جوانان، نوجوانان و کودکان، ایجاد عوارض از حساسیت بالایی برخوردار است.

    عوارض ناشی از کمبود کلسیم و ویتامین D : 

    از جمله علایم واضح قابل مشاهده در کمبود کلسیم و ویتامین D ، تغییراتی است که در اسکلت استخوانی و سیستم های ارتباطی سلولی ایجاد می شود. راشیتیسم کودکان، استئومالاسی و یا نرم شدن استخوانها در بزرگسالان، تأخیر رشد طولی و عرضی استخوانها، بسته نشدن و یا مستحکم نشدن غضروفها از جمله عوارض استخوانی هستند که نهایتاً منجر به تأخیر رشد فیزیکی استخوانها می گردد. بعلاوه استئوپروز و یا پوکی استخوانها که غالباً در زنان مسن بوجـــود می آید نیز در ارتباط با مصرف منابع غذایی سرشار از کلسیم و میزان فعالیت افراد در سنین جوانی و پایین تر است.

    پایین آمدن کلسیم در استخوانها نیز سبب اختلال در فعالیت سلولی می شود، به طوری که در اعصاب حرکتی با افزایش تحریک پذیری، موجب بروز انقباضاتی به نام تتانی ( فلج شدید و دایم ) در دستها و پاها می شود. به علاوه کاهش کلسیم در سلولهای دیگر نیز سبب تأخیر در رشد و تکامل و همچنین پایین آمدن توانایی بافتها می گردد.

    منابع غذایی و میزان توصیه:

همچنان که قبلاً گفته شد منابع غذایی با منشأ غیر دریایی مورد استفاده ، منابع بسیار فقیری از ویتامین D هستند. با این وجود لبنیات و سایر فرآورده های آن از جمله غنی تــرین منابع کلسیم محسوب می شوند. کلسیم در سایر موادغذایی از جمله غلات و حبوبات به میزان قابل ملاحظه ای وجود دارد. اگر چه میزان نیاز در گروههای سنی و در شرایط مختلف متفاوت است اما به طور کلی میزان توصیه شده در روز 3-2 لیوان شیر و یا ماست و یا سایر فرآورده های آنهاست

    بنابراین به نظر می رسد با توجه به الگوی غذایی موجود در خانوارهای ایرانی، مصرف این مقدار از موادغذایی حاوی کلسیم بخصوص در فصل زمستان و بهار الزامی باشد و گروههای در معرض خطر در خانواده از حساسیت بالایی برخوردار باشند.

    به طور کلی می توان نتیجه گرفت که:

    1 ـ با توجه به نقش کلسیم، تأمین آن برای تمام افراد خانواده مهم و ضروری است.

    2 ـ تأمین کلسیم مورد نیاز از طریق موادغذایی در فصل زمستان و بهار اهمیت بیشتری دارد.

    3 ـ تأمین کلسیم در گروه کودکان ، نوجوانان و زنان از طریق سبد کالایی خانوار از اهمیت و اولویت بالایی برخوردار است.

    4 ـ تا حد امکان سعی گردد تحرک و فعالیت در فصل زمستا ن محدود نگردد.

منبع

جلوگیری از آسیب عروق با مهار کردن (TNFa)

به گفته دانشمندان آمریکایی، مهار کردن ماده طبیعی پیش التهابی موسوم به  ((TNFaاحتمالا فشار خون بالای مرتبط با افزایش سن، حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش می‌دهد.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از  یونایتدپرس ، “آنا سیسزار” و “زولتان اونگ‌واری” از کالج پزشکی نیویورک دریافتند که سطوح بالاتر ‪،TNFa با پیر شدن رگ‌های خونی و افزایش بیماری عروقی مرتبط با التهاب از جمله نارسایی قلب، ارتباط دارد.

‪ ،TNFaپروتئینی است که می‌تواند به سلول‌های تومور حمله کند و آنها را از بین ببرد.

محققان در یک سری آزمایش روی موش‌های مسن از داروی درمان آرتریت روماتوئید “اینتانرسپت” ‪  entanerceptکه تحت عنوان “انبرل” ‪ Enbrelعرضه می‌شود استفاده کردند. این دارو، ‪ TNFaدر حال گردش را بهم می‌چسباند و آن را غیر فعال می‌کند.

در این آزمایش‌ها دیده شد که بالارفتن سن با سطوح بالای ‪ TNFaکه با جلوگیری از استراحت رگ‌های خونی موجب افزایش فشار خون می‌شود، ارتباط دارد.

این تحقیق همچنین نشان داد زمانی که انبرل ‪ TNFaرا مسدود کرد مرگ سلولی در رگ‌های مسن کاهش یافت.

یافته سوم محققان از این قرار بود که ‪ TNFaدر خون آزاد می‌شود و تاثیرات سیستمیک دارد اما در دیوارهای رگ‌های خونی نیز فعال می‌شود و زمانیکه شریان‌های موش‌های جوان در معرض سطوح بالای ‪ TNFaقرار گرفتند خصیصه‌های عروق مسن را پیدا کردند.

گزارشی در زمینه این تحقیق در شماره ژانویه “مجله آمریکایی پاتولوژی” چاپ می‌شود.

منبع

جراحی برای مردان مسن مبتلا به سرطان پروستات توصیه می شود

طبق یک مطالعه مردان مسنی، اگر بجای آنکه بر اساس توصیه‌های رایج صبر کنند و نظاره‌گر رشد سرطان پروستات خود باشند، در مراحل اولیه این بیماری تحت پرتو درمانی و یا عمل جراحی قرار گیرند، زندگی طولانی‌تری خواهند داشت.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از رویترز ، محققان “مرکز سرطان فاکس چیس” و دانشگاه “پنسیلوانیا” در “فیلادلفیا” اعلام کردند، در این مطالعه که ‪ ۱۲سال بطول انجامید محققان دریافتند که خطر مرگ و میر در بیمارانی که تحت درمان سرطان قرار گرفتند نسبت به آنهایی که درمان نشدند ‪ ۳۱درصد کمتر بود.

این گزارش که در شماره اخیر مجله “اتحادیه پزشکی آمریکا” چاپ شده است، در نتیجه‌گیری اعلام کرد، با وجود اینکه سرطان پروستات بیماری است که کند رشد می‌کند اما این مطالعه نشان می‌دهد که درمان فعال مراحل اولیه سرطان پروستات با کاهش خطر مرگ و میر در ارتباط است.

این مطالعه افزود: سرطان پروستات شایع‌ترین نوع سرطان در میان مردان آمریکایی است.

با توجه به این حقیقت که سرطان پروستات به آهستگی رشد می‌کند، صبر و نظاره رشد تومور به ویژه برای مردان مسنی که با خطر شدید مرگ و میر ناشی از سایر مسائل روبرو هستند یک گزینه محسوب می‌شود.

با این وجود، مطالعه جدید نشان داد که حتی مردان ‪ ۷۵تا ‪ ۸۰ساله نیز از درمان سرطان پروستات بهره می‌برند.

این گزارش بر اساس سوابق پزشکی بیش از ‪ ۴۴هزار مرد ‪ ۶۵تا ‪ ۸۰ساله که در فواصل زمانی سال‌های ‪ ۱۹۹۹و ‪ ۱۹۹۱تشخیص داده شد به سرطان پروستات مبتلا هستند و پس از تشخیص بیش از یکسال زنده ماندند، تهیه شده است. این مطالعه در سال ‪ ۲۰۰۲به پایان رسید.

منبع