صرع و سالمندان

سالیان طولانی، صرع به عنوان بیماری کودکان تلقی میشد. حال می دانیم علی رغم اینکه صرع اغلب در دهه اول زندگی شروع می شود اما احتمال شروع این بیماری د دهه ششم و هفتم زندگی نیز زیاد است. منحنی شیوع صرع در اطفال به اوج خود می رسد، در سالهای بزرگسالی به کفه رسیده و ثابت می ماند و سپس مجددا در سنین بالای 65 سال افزایش می یابد.

بعد از بیماری زوال عقل و سکته مغزی، صرع شایعترین بیماری مغزی در سالمندان است. ما هنوز درباره درمان و پیش آگهی آن در این گروه سنی اطلاعات کمی داریم.

صرع به خودی خود بدون توجه به سن، تجربه پریشان کننده ای است و تغییرات احتمالی در روش زندگی می تواند استرس زیادی به فرد تحمیل کند. در افرادی که تمام عمر خود را با صرع زندگی کرده اند، با رسیدن به سنین سالمندی به توجهات خاص نیاز دارند و با چالشهای جدیدی روبرو خواهند شد.

درباره صرع

صرع می تواند با اشکال بسیار متفاوتی از جمله اختلال هوشیاری، لرزشهای حمله ای و تشنج ها خود را نشان دهد.

معمولا حملات طولانی مدت نیستند و بطور معمول یک یا دو دقیقه به طول می انجامد و سپس قطع می شوند.

چه چیزی موجب صرع می شود؟

اغلب موارد ما نمیدانیم چرا صرع رخ می دهد. در موارد محدودی پزشکان ردپای علل خاصی از جمله ضربه به سر ناشی از تصادفات رانندگی عفونتهای جدی مغز مانند مننژیت را پیدا می کنند. ما میدانیم بعد از 60 سالگی فاکتورهای دیگری نقش بازی می کنند. سکته مغزی شایع ترین علت صرع در سنین بالا می باشد.
انسداد عروقی باعث می شود به بعضی قسمتهای مغز خون و اکسیژن نرسد و آسیب حاصل ممکن است منجر به تشنج شود. بیماری قلببی نیز با مکانیسم مشابه منجر به تشنج می شود. این امر به دلیل این است که میزان خون رسانی به مغز را بیش از حد کاهش می دهد. سایر علل شناخته شده صرع در سنین بعد از 60 سالگی عبارتند از تومورهای مغزی، نارسایی کلیوی و کبدی، ضربه مغزی و در کشورها دیگر مصرف الکل.

درمان
پزشکان برای درمان صرع داروهای ضد صرع را تجویز می کنند این داروها در پیشگیری یا کاهش فرکانس تشنج بسیار موفق هستند. به دلیل تغییر در راههای جذب، متابولیسم و دفع داروها در سنین سالمندی غالبا مقادیر کمتری از داروها تجویز می شود. سالمندان اغلب نیاز به مصرف سایر داروها به دلیل بیماریهای دیگر دارند، لذا لازم است پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می کنند مطلع سازند. بعضی داروها حتی داروهایی مانند ضد اسید معده یا مسکت ممکت است با داروهای ضد صرع، تداخل عمل منفی داشته باشند. مصرف همزمان بعضی داروها ممکن است منجر به تغییر خلق و خو و رفتار شود.

وقتی یک سالمند به طور ناگهانی دچار افسردگی، فراموشی، اضطراب و احساس خستگی مفرط شود، بایستی به پزشک خود اطلاع دهد. این علائم امکان دارد با تغییر یا تنظیم میزان داروها برطرف شود.

هیچ وقت داروی ضد صرع را خودسرانه قطع نکنید

برای سالمندان ممکن است مصرف صحیح دارو خصوصا وقتی فرد ا حتیاج به مصرف چندین دارو در زمانهای متفاوت روز دارد مشکل باشد، بسیاری از آنان استفاده از جدول دارویی، جعبه های مخصوص مصرف قرص و ساعتهای مچی زنگ دار را در استفاده صحیح دارو مفید می دانند.

رانندگی
هر فرد مبتلا به صرع بدون توجه به سن، بایستی در رابطه با رانندگی با متخصص مغز و اعصاب مشورت کند. در صورتیکه خطر آفرین باشد، بایستی از وسایل نقلیه عمومی استفاده کند.

مسائل متفرقه

وقتی تشخیص صرع برای سالمند گذاشته می شود، یکی از واکنشهای نامطلوب افراد خانواده حمایت بیش از حد از سالمند می باشد.

بدین ترتیب علیرغم اینکه بیشترین و مهمترین توجه را اعمال می کنند ولی ممکن است این عمل به قیمت از دست دادن استقلال سالمند تمام شود.

سالمندان مصروعی که از سلامت جسمی خوبی برخوردار هستند می توانند مستقل زندگی کنند. بسیاری از سالمندان به یاد می آورند که زمانی صرع به عنوان یک بیماری روانی تلقی می شد. در زمانهای نه چندان دور مردم از مصروعن دوری می کردند ولی خوشبختانه زمان در حال تغییر است. اکنون صرع یک بیماری شناخته شده مغزی است که جدا از سایر بیماری های جسمی نمی باشد. سالمندان مصروع با تنها تغییر کمی در نحوه زندگی می توانند به زندگی زنده، فعال و خلاق ادامه دهند.

گردآوری و تنظیم: دکتر پروین پور طاهریان

منبع